در بسیاری از صنایع، ماشینآلات سنگین و تجهیزات تولید، بخشهای متحرک از جمله یاتاقانها، چرخدندهها و زنجیرها دائماً تحت فشار و اصطکاک بالا قرار دارند. اگر روانکاری آنها به شکل دستی انجام شود، هم وقت و هزینه زیادی صرف میشود و هم احتمال خطا بالاست. همینجا است که سیستمهای روانکاری مرکزی اتوماتیک وارد عمل میشوند. راهکاری هوشمند و مؤثر برای تأمین روانکاری دقیق و مداوم در تمام نقاط مورد نیاز یک دستگاه یا خط تولید.
این سیستمها بهصورت یک شبکه هماهنگ عمل میکنند؛ گریس پمپ مرکزی ، گریس را با فشار کنترلشده بهصورت زمانبندیشده به تمام نقاط روانکاری ارسال میکند. با این روش، اپراتور دیگر نیاز ندارد بهصورت دستی هر قسمت را چک کند، و ضمن صرفهجویی در مصرف مواد، عمر قطعات بهطور قابل توجهی افزایش مییابد.
اجزای اصلی
هر سیستم مرکزی معمولاً شامل:
- گریس پمپ مرکزی که وظیفه تأمین و تنظیم فشار روانکار و خروجی گریس را به عهده دارد و قلب سیستم می باشد.
- لوله و شیلنگ که انتقال روانکار به نقاط مختلف را انجام می دهد و باید با سایز مناسب و فشار قوی انتخاب شود.
- واحد کنترل یا تایمرکه زمانبندی دقیق پمپاژرا انجام می دهد.
- تقسیم کننده، نازل یا انژکتورها که میزان صحیح روانکار در هر نقطه را تامین می کند.
انواع سیستمهای روانکاری مرکزی
سیستمهای اتوماتیک بسته به نیاز و نوع ماشین به چند گروه اصلی تقسیم میشوند:
- سیستم تک خطی پیوسته (Single Line Progressive): روانکار به صورت متوالی در یک مدار، از طریق انژکتور به همه نقاط وارد میشود. این سیستم بسیار مناسب برای ماشینآلات بزرگ مثل پرسها، دستگاههای تزریق پلاستیک و ماشینآلات معدنی می باشد.
- سیستم چندنقطهای (Multi-point Lubrication): دارای چند خط مستقل است که هر خط میتواند حجم روانکار متفاوتی را به بخشی خاص ارسال کند؛ مناسب برای محیطهایی که شرایط کاری نقاط مختلف با هم فرق دارد و تعداد نقاط متوسط و فاصله نقاط کم است.
- سیستم دوخطی (Dual Line System): برای فواصل طولانی و تعداد زیاد نقاط روانکاری طراحی شده است و حتی در شرایط سخت دمایی یا محیطهای گرد و غباردار بهخوبی عمل میکند؛ پرکاربرد در معادن، سیمان و صنایع فولاد می باشد و گریس پمپ برقی، تقسیم کننده گریس و شیر تعویض خط.
- سیستم اسپری گریس: در آسیاب مواد صنایع سیمان، فولاد و معادن با استفاده از هوا روانکار بر روی سطح چرخدنده اسپری می شود. این سیستم با استفاده از اسپری نازل، گریس پمپ بادی و ... راه اندازی می شود.
مزایا و اهمیت استفاده
مزایای سیستم روانکاری مرکزی اتوماتیک متعدد است:
- افزایش طول عمر قطعات متحرک تا دو برابر و بیشتر
- کاهش توقفهای ناگهانی ماشین به دلیل کمبود روانکاری
- کاهش مصرف روغن یا گریس تا ۳۰٪ نسبت به روش دستی
- کاهش نیاز به نیروی انسانی و خطای انسانی
- بهبود ایمنی محیط کار، چون نیازی به ورود اپراتور به مناطق خطرناک نیست
- امکان کنترل و مانیتورینگ از راه دور در نسخههای دیجیتال
در واقع پیادهسازی چنین سیستمی، بخشی از مفهوم نگهداری هوشمند و پیشگیرانه (Smart Preventive Maintenance) در صنعت محسوب میشود، که باعث پایداری تولید و صرفهجویی بلندمدت میگردد.
کاربرد در صنایع مختلف
از صنایع کوچک تا غولهای تولیدی، همه از این سیستمها بهره میگیرند:
- خودروسازی و ساخت ماشینآلات سنگین
- صنایع فولاد، ریختهگری و سیمان
- صنایع بستهبندی و چاپ
- ماشینآلات نجاری، نساجی و غذایی
- تجهیزات معدنی، کامیونهای سنگین و جرثقیلها
- صنایع شیشه سازی و لاستیک سازی
- بچینگ بتن سازی
هر جا که حرکت مکانیکی وجود دارد، روانکاری صحیح یک عامل حیاتی است. سیستمهای اتوماتیک این وظیفه را دقیق، قابل اعتماد و بیوقفه انجام میدهند.
جمعبندی
با توجه به هزینههای بالای توقف تولید و خرابی قطعات، نصب سیستم روانکاری مرکزی اتوماتیک یک سرمایهگذاری فنی است؛ نه هزینه اضافی. این فناوری باعث میشود روانکاری، بهجای فعالیتی دورهای و دستی، به بخشی از کنترل هوشمند دستگاه تبدیل شود. نتیجه آن، افزایش بازده ماشین، کاهش مصرف انرژی و رشد کیفیت محصول نهایی است.
فروشگاه ابزار لوب نماینده فروش سیستم های روانکاری مرکزی از برندهای معتبر اروپایی ilc,dropsa, lincoln,skf, bijur delimon,samoa در ایران می باشد و تامین کننده انواع گریس پمپ برقی و بادی و تقسیم کننده گریس می باشد.